Zapalenie ucha środkowego – jak rozpoznać objawy i jakie podjąć leczenie?

Pomimo że zapalenie ucha środkowego jest chorobą głównie wieku dziecięcego, może zdarzyć się również u dorosłych. W przypadku zapalenia ucha środkowego objawy są bardzo specyficznie, dlatego nie warto ich ignorować.

Ostre zapalenie ucha środkowego częściej występuje u dzieci poniżej 3 roku życia, rzadziej u dorosłych. Zapalenie ucha środkowego u dzieci wynika z anatomii, mówiąc bardziej precyzyjnie – z jednej struktury budującej ucho środkowe – trąbki Eustachiusza. U małych dzieci struktura ta jest jeszcze niewykształcona, bardzo szeroka i krótka.

Jak rozpoznać zapalenie ucha środkowego?

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego wynika z budowy trąbki Eustachiusza, ponieważ w szerokiej trąbce bakterie łatwiej i szybciej się namnażają. W wyniku zapalenia dochodzi do obrzęku błony śluzowej trąbki Eustachiusza, co powoduje silny ból. Im dziecko starsze, tym mniejsze jest ryzyko zapalenia ucha. Taki proces skutkuje ropnym zapaleniem ucha środkowego. W większości przypadków przed pojawieniem się objawów zapalenia ucha u dziecka lub dorosłego pojawia się infekcja dróg oddechowych.

W pierwszej fazie zapalenie ucha środkowego u dorosłych spowodowane jest infekcją wirusową, kiedy znacznie obniża się odporność organizmu (sezon jesienno-zimowy). Tego typu zapalenie może przeistoczyć się w przewlekłe zapalenie ucha środkowego, wymagające leczenia antybiotykami. Bakterie, które najczęściej wywołują zapalenie ucha, to Streptococcus pneumoniae oraz Haemophilus influenzae. Głównym objawem surowiczego zapalenia ucha środkowego jest silny ból ucha, często połączony z wysoką gorączką. Zarówno dziecko, jak i dorosły cierpiący na zapalenie ucha jest apatyczny, osłabiony, zdarzają się nudności i wymioty. Nieropne zapalenie ucha środkowego, bez wysięku, przebiega z podobnymi objawami.

Zobacz także: 7 naturalnych składników wzmacniających odporność

Jak leczyć zapalenie ucha środkowego?

Istnieją pewne domowe sposoby na leczenie zapalenia ucha środkowego. Wówczas chore i bolące miejsce okładać można ciepłymi kompresami. Ulga jest jednak chwilowa. W przypadku zapalenia ucha środkowego antybiotyk (zazwyczaj z grupy penicylin czy aminoglikozydów) jest lekiem pierwszego wyboru. Należy jednak pamiętać, aby nie dobierać sobie leków samemu. Każdą decyzję należy skonsultować z lekarzem specjalistą i to jemu pozostawić wybór leczenia.

Antybiotyki na zapalenie ucha środkowego nie mogą być stosowane u dzieci poniżej 6 miesiąca życia. Przeciwbólowo i przeciwgorączkowo można z powodzeniem podawać im popularne niesteroidowe leki przeciwzapalne, jak ibuprofen czy paracetamol. Oczywiście, w przypadku dzieci poniżej 3 roku życia, leki przeciwbólowe muszą być dobrane do wieku

Leczenie zapalenia ucha środkowego niekiedy obejmuje przyjmowanie kropli do nosa, które zawierają efedrynę – obkurczającą błonę śluzową. W efekcie oddycha się znacznie łatwiej. Coraz częściej lekarze decydują się na paracentezę, czyli przekłuwanie błony śluzowej w celu uwolnienia ropnej wydzieliny na zewnątrz.

Nie zawsze leczenie zapalenia ucha środkowego kończy się sukcesem. Przypadki przewlekłego perlakowatego zapalenia ucha środkowego dotyczą ciężkiej postaci choroby, mogącej zakończyć się utratą słuchu. Perlak tworzy się przez nagromadzenie złogów naskórka, który jest doskonałą pożywką dla bakterii. W wyniku perlakowatego zapalenia ucha środkowego uszkodzeniu ulec mogą kosteczki słuchowe, przedziurawieniu ulega także błona bębenkowa. Leczenie perlakowatego zapalenia ucha środkowego jest inwazyjne i wymaga chirurgicznego zabiegu wycięcia wszystkich zmienionych chorobowo tkanek. Nieleczony uraz może skutkować poważną chorobą błędnika.

Jakie są powikłania zapalenia ucha środkowego?

W wyniku nieprawidłowego leczenia lub niewyleczenia zapalenia ucha środkowego może dojść do poważnych powikłań. Do najczęściej wymienianych zaliczyć można:

• Uszkodzenie nerwu twarzowego – w wyniku zapalenia ucha środkowego dochodzi czasem do porażenia nerwu twarzowego, odpowiedzialnego za mimikę. Objawem uszkodzenia tego nerwu jest m.in. opadanie kącika ust lub niemożliwość domknięcia oka.
• Zapalenie błędnika – czasami w wypadku przewlekłego zapalenia ucha środkowego uszkodzeniu ulega błędnik – struktura, dzięki której człowiek utrzymuje równowagę podczas chodzenia. Zapalenia błędnika może przebiegać z ropnym wysiękiem lub bez niego.
• Przetoka perylimfatyczna – czyli zaburzenie połączenia między uchem środkowych a uchem wewnętrznym. Objawami są szumy oraz niedosłuch.

Zobacz także: Przyczyny pogorszenia słuchu