Zapalenie wątroby – objawy, diagnostyka, leczenie

Szacuje się, że co czwarta osoba w Polsce boryka się ze stanem zapalnym wątroby i nawet o tym nie wie. To dlatego, że choroba długo przebiega bezobjawowo. Stan zapalny jest konsekwencją niewłaściwej diety, nadużywania alkoholu lub zakażeń wirusowych. Żeby rozpoznać zapalenie wątroby, trzeba szeregu badań laboratoryjnych i obrazowych.

Leczenie zapalenia wątroby jest uzależnione od czynnika sprawczego, który wywołał stan zapalny. W niektórych sytuacjach oprócz farmakoterapii konieczne są zabiegi operacyjne, które ułatwią choremu codzienne funkcjonowanie. Skutkiem nieleczonego zapalenia wątroby może być marskość tego narządu lub rak wątrobowokomórkowy.

Zapalenie wątroby – rodzaje

Zapalenie wątroby jest grupą schorzeń, które powstały z różnych przyczyn, ale łączą je podobne objawy. Ze względu na przyczyny pojawienia się stanu zapalnego, wyróżnia się:

• Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – uszkodzenie miąższu wątroby powstałe na skutek wadliwie działającego układu odpornościowego.
• Alkoholowe zapalenie wątroby –  powstałe na skutek nadużywania alkoholu.  Efektami nieleczonego stanu zapalnego na tle alkoholowym są marskość wątroby i encefalopatia wątrobowa. W przypadku tego zapalenia wątroby objawy pojawiają się dopiero w późniejszych stadiach uszkodzenia tego narządu. Wcześniej są niezauważalne.
• Stłuszczeniowe zapalenie wątroby – powstałe w wyniku złych nawyków żywieniowych.
• Wirusowe zapalenie wątroby – winowajcą tego zapalenia wątroby są zazwyczaj wirusy hepatotropowe (najczęściej typ A, B, C), które po przedostaniu się do organizmu atakują komórki wątroby w pierwszej kolejności. W rzadkich przypadkach za zapalenie wątroby odpowiadają wirusy, które powodują inne choroby – ospę, opryszczkę, cytomegalię. Dzieje się tak wyłącznie u osób z bardzo obniżoną odpornością. Spośród tych rodzajów zapalenia wątroby najczęściej występuje wirusowe zapalenie wątroby typu C. Objawy stanu zapalnego są podobne do innych rodzajów.
• Bakteryjne zapalenie wątroby – czynnikiem sprawczym wywołującym stan zapalny narządu są gronkowce, drożdżaki, paciorkowce, prątki gruźlicy lub pełzaki czerwonki. Choroba występuje bardzo rzadko. Powikłaniem jest ropień wątroby.

Zapalenie wątroby może być ostre lub przewlekłe. Od rozpoznania stopnia zaawansowania choroby zależy leczenie.

Zapalenie wątroby – objawy

Objawy zapalenia wątroby występują dopiero wtedy, gdy dojdzie do trwałego uszkodzenia tego narządu. Ponieważ choroba długo przebiega bezobjawowo, to wiele osób nie zdaje sobie sprawy z jej istnienia. Powiększenie wątroby jest widoczne w momencie, gdy chory wykonuje kontrolne badanie ultrasonograficzne (USG). Bez względu na przyczyny, objawy zapalenia wątroby u większości chorych są podobne.

Występujące w przebiegu zapalenia/niewydolności wątroby objawy:

• uczucie nadmiernej pełności w brzuchu po jakimkolwiek posiłku
• bóle brzucha po prawej stronie jamy brzusznej
• jadłowstręt
• powiększona wątroba
• wysoki poziom enzymów wątrobowych – aspat i alat – widoczny w badaniach laboratoryjnych
• zabarwienie powłok skórnych i białek oczu na żółty kolor – żółtaczka pojawia się dopiero w zaawansowanym stadium zapalenia wątroby
• wodobrzusze – powiększony obwód brzucha jest charakterystyczny dla marskości wątroby lub raka wątrobowokomórkowego
• encefalopatia wątrobowa – zespół objawów neurologicznych spowodowanych zatruciem organizmu przez toksyny, których nie może wydalić uszkodzona wątroba.

Objawy zapalenia wątroby we wczesnym stadium są ledwie zauważalne. Pacjent może się skarżyć na ogólne rozbicie i ciągłe zmęczenie. Brak mu energii i odczuwa nieustanny dyskomfort w jamie brzusznej. U niektórych osób pojawiają się też gorączka, biegunka lub wymioty. Symptomy są w dużej mierze podobne do grypy, więc nikt nie wiąże ich z uszkodzeniem wątroby.

Zapalenie wątroby – leczenie

Leczenie zapalenia wątroby jest zależne od przyczyny oraz stopnia zaawansowania uszkodzenia narządu. Zanim lekarz zaleci terapię, przeprowadza się pełną diagnostykę laboratoryjną i obrazową, aby prawidłowo rozpoznać rodzaj schorzenia. U niektórych chorych konieczna jest biopsja wątroby.

Kluczowym elementem w terapii zapalenia wątroby jest dieta. Powinna być lekkostrawna, pozbawiona produktów o działaniu drażniącym. Zaleca się unikanie smażonych i bardzo ostrych potraw. Osoby mające kłopoty z nałogiem muszą go koniecznie porzucić i przyjmować zalecone przez lekarza leki, których zadaniem jest poprawienie kondycji wątroby. Jeśli takie leczenie jest niewystarczające, pacjenta kieruje się na przeszczep wątroby.