Zatrucie alkoholowe to stan zagrażający zdrowiu. Jak je rozpoznać?
Zatrucie alkoholowe to nie zwykły kac, który jest normalnym efektem wypicia etanolu, lecz znacznie poważniejszy stan będący przyczyną niebezpiecznych komplikacji zdrowotnych. Spożycie dużej dawki alkoholu może wywołać niebezpieczne objawy i stanowić zagrożenie życia. Po czym poznać zatrucie alkoholowe i jak pomóc choremu?
Czym jest zatrucie alkoholowe?
Alkohol etylowy to substancja psychoaktywna o szkodliwym wpływie na organizm. Jego nadużywanie może prowadzić do uzależnienia i nieodwracalnych zmian w organizmie. Zatrucie alkoholem etylowym stwierdza się przy stężeniu etanolu w organizmie powyżej 0,3‰. To, jaka ilość alkoholu doprowadzi do zatrucia, jest kwestią osobniczą i zależy od takich czynników, jak:
- wiek,
- płeć,
- masa ciała,
- ogólny stan zdrowia,
- stan odżywienia organizmu,
- zażywane leki,
- szybkość wypijania alkoholu.
Warto pamiętać o tym, że zatrucie alkoholowe może pojawić się u każdej osoby po przekroczeniu określonej dawki alkoholu, nawet jeśli nie jest ona uzależniona, ani nie nadużywa regularnie alkoholu. Oprócz zatruć alkoholem etylowym zdarzają się też omyłkowe zatrucia metanolem, ponieważ obydwie substancje mają podobny smak, barwę i zapach. Alkohol metylowy jest jednak groźniejszy, gdyż charakteryzuje się wysoką toksycznością i szybko prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń.
Objawy, po których poznasz zatrucie alkoholem
Objawy ostrego zatrucia alkoholowego manifestują się przede wszystkim nieprawidłową pracą ośrodkowego układu nerwowego. W poniższej tabeli przedstawiono fazy zatrucia alkoholem etylowym i towarzyszące im objawy kliniczne.
| Fazy zatrucia | Stężenie etanolu we krwi [g/l] | Objawy kliniczne |
| Dysforia | 0,3-0,5 |
|
| 0,5-1,0 |
| |
| Euforia | 1,0-1,5 |
|
| 1,5-2,0 |
| |
| Ekscytacja | 2,0-3,0 |
|
| Narkoza | 3,0-4,0 |
|
| Porażenie | 4,-5,5 |
|
Podczas zatrucia choremu towarzyszą też inne objawy ogólnoustrojowe, takie jak:
- podrażnienie żołądka skutkujące wymiotami,
- odwodnienie,
- powolny, nieregularny oddech,
- bladość skóry,
- obniżenie temperatury ciała – hipotermia.
Pierwsze symptomy zatrucia zarówno alkoholem etylowym, jak i metylowym są podobne. Po pewnym czasie po wypiciu metanolu występują:
- w pierwszej fazie: bóle i zawroty głowy, wymioty i nudności,
- w drugiej fazie: ból w nadbrzuszu, zaczerwienienie skóry, światłowstręt,
- w trzeciej fazie: zaburzenia świadomości i zaburzenia widzenia.
Ile trwa zatrucie alkoholowe? Przy niewielkim zatruciu objawy mogą utrzymywać się kilka-kilkanaście godzin. Poważne ostre zatrucie trwa nawet kilka dni i wymaga pilnej pomocy lekarskiej, gdyż może skończyć się zgonem.
Rzadko kiedy motywem do walki z uzależnieniem jest coś innego, niż kryzys w życiu. Nie ma znaczenia czy to kobieta, czy mężczyzna. W przypadku mężczyzn wpływ na decyzję ma otoczenie – rodzina nalega, żona czy partnerka zagrozi odejściem czy odebraniem praw rodzicielskich. W procederze picia duże znaczenie psychologiczne ma praca, szczególnie dla mężczyzn. Uruchamia u alkoholika takie myślenie, że tak długo jak jest w stanie normalnie pracować i nikt niczego nie zauważa, tak długo nie ma problemu. Najczęściej jednak, wcześniej czy później, dojdzie do kryzysu. Ktoś zostaje przyłapany na piciu alkoholu w pracy, w coraz większej ilości firm są alkomaty i kontrole trzeźwości. Zdarza się też kontrola na drodze, teraz już rutynowo z dmuchaniem w alkomat. Takie kryzysy uświadamiają, że popijanie już dawno przekroczyło bezpieczne granice.
Domowe sposoby nie pomogą na zatrucie alkoholowe
Co zrobić przy zatruciu alkoholowym? Jeśli zauważysz u siebie lub bliskiej osoby niepokojące objawy, nie lekceważ sytuacji. Oto, czego nie wolno robić:
- Nigdy nie zostawiaj osoby chorej samej.
- Nie zachęcaj chorego do pójścia spać, niech pozostanie przytomny.
- Jeśli chory chce się położyć, niech przyjmie pozycję na boku, a nie na plecach – aby zminimalizować ryzyko zadławienia się podczas wymiotów.
- Nie proponuj choremu wzięcia zimnego prysznica – zimna woda dodatkowo wychłodzi organizm. Nie pomoże też wypicie kawy czy pójście na spacer.
Aby pomóc osobie z zatruciem alkoholowym, możesz wykonać te poniższe kroki:
- Osobie przytomnej daj do picia wodę o temperaturze pokojowej – najlepiej, aby wypiła kilka szklanek wody. Na zatrucie alkoholowe możesz rozpuścić w jednej szklance wody łyżeczkę sody oczyszczonej lub proszku do pieczenia.
- Owiń chorego kocem, aby zapewnić mu odpowiedni komfort termiczny.
- Monitoruj stan zdrowia chorego.
- Jeśli doszło do ostrego zatrucia alkoholowego, niezwłocznie wezwij pomoc.
Po terapii ważną, by nie powiedzieć, fundamentalną rolę pełnią grupy samopomocowe. Najpowszechniejsze z nich to grupy wspólnoty Anonimowych Alkoholików, których w Polsce istnieje już blisko trzy tysiące. Ludzie znajdują tam pełne zrozumienie, nowe środowisko, nowych znajomych a z czasem nawet przyjaciół. Za tym idzie też całkowita reorganizacja dotychczasowego życia.
Jak leczyć zatrucie alkoholowe?
Przy podejrzeniu poważnego zatrucia alkoholowego i pogarszania się stanu chorego należy jak najszybciej wezwać karetkę. W warunkach szpitalnych pacjentowi uzupełnia się elektrolity, glukozę i witaminy. Metody takie, jak płukanie żołądka czy podawanie węgla aktywowanego nie są stosowane. W celu usunięcie szkodliwych substancji z organizmu można natomiast zastosować hemodializę.
Michał Świerczek – terapeuta uzależnień z Centrum Terapii Uzależnień w Koninkach. Link do rozmowy: https://www.hellozdrowie.pl/kobietom-uzaleznionym-od-alkoholu-jest-gorzej-niz-mezczyznom-dlatego-mocniej-maskuja-swoje-nalogi-mowi-terapeuta-uzaleznien-michal-swierczek/
Bibliografia:
- Borowski M, Zatrucia w praktyce ratownika medycznego, KRAKOWSKA AKADEMIA im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego 2017.
- Czerniewicz A., Mędrzycka-Dąbrowska W, Postępowanie w przypadku zatrucia glikolem etylenowym — opis przypadku, Problemy Pielęgniarstwa 2012; 20 (1): 76–91.
- Ligenza T, Diagnostyka i postępowanie terapeutyczne w zatruciach alkoholami, 2018, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Polecamy
„Teraz radzę sobie o wiele lepiej”. Amanda Bynes po latach zmagań z problemami zdrowia psychicznego stara się wrócić do formy
„Wiek pierwszego kontaktu drastycznie się obniżył i dziś dotyczy nawet dzieci 7-, 8-letnich”. Z seksuolożką Aleksandrą Żyłkowską rozmawiamy o pornografii
Tom Holland żyje w trzeźwości od blisko trzech lat. Teraz stworzył… piwo bezalkoholowe
Alkohol w tubkach zniknie ze sklepów. Po medialnej burzy producent wydał oświadczenie
się ten artykuł?
