Żel plemnikobójczy – jak działa i kiedy warto go stosować? 

W dzisiejszym świecie, gdzie dostępność i różnorodność metod antykoncepcyjnych jest szeroka, żel plemnikobójczy stanowi ciekawą opcję. Nieinwazyjny i łatwy w użyciu, może być skutecznym środkiem dla par poszukujących alternatywy dla tradycyjnej antykoncepcji. W tym artykule przyjrzymy się, czym jest żel plemnikobójczy, jak działa oraz jaką wykazuje skuteczność. Opowiem również o jego wadach i zaletach. Zapraszam do lektury!

Czym jest żel plemnikobójczy? 

Żel plemnikobójczy to środek antykoncepcyjny, który działa poprzez neutralizowanie męskich komórek rozrodczych. Ma postać substancji żelowej, należy go stosować bezpośrednio w pochwie przed stosunkiem seksualnym. Dzięki swojemu unikalnemu składowi chemicznemu, żel ten zmienia środowisko pochwy, czyniąc je nieprzyjaznym dla plemników, co znacznie ogranicza ich zdolność do przemieszczania się i tym samym zapłodnienia komórki jajowej. Dodatkowo tworzy barierę fizyczno-chemiczną wokół ujścia szyjki macicy, uniemożliwiając gametom wejście do macicy.

Skład i działanie żelu plemnikobójczego 

Głównym składnikiem aktywnym większości żeli plemnikobójczych jest nonoksynol-9. To środek powierzchniowo czynny, który unieczynnia plemniki. Czasami do preparatu dodaje się też kwas mlekowy w celu utrzymania odpowiedniego pH produktu, co jest ważne dla komfortu użytkowania i zapewnienia zdrowego środowiska pochwy.

Jak stosować żel plemnikobójczy? 

Żel plemnikobójczy to skuteczna metoda antykoncepcyjna, która wymaga starannego stosowania. Aby maksymalizować jego skuteczność, istotne jest przestrzeganie kilku podstawowych zasad. Poniżej przedstawiam szczegółową instrukcję dotyczącą prawidłowego użycia tego produktu.  

Instrukcja krok po kroku 

Żel plemnikobójczy może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi metodami barierowymi, takimi jak diafragma czy kapturek naszyjkowy, zwiększając tym samym skuteczność antykoncepcji. 

Optymalny czas stosowania: Żel plemnikobójczy należy stosować bezpośrednio przed stosunkiem płciowym. Jest to ważne, ponieważ jego działanie antykoncepcyjne rozpoczyna się niemal natychmiast po aplikacji (ok. 10 minut). Nie zaleca się nakładania preparatu na długo przed współżyciem, gdyż może to zmniejszyć jego efektywność. 

Przygotowanie: Przed użyciem żelu dokładnie umyj ręce i osusz je ręcznikiem papierowym. Pomoże ti uniknąć przenoszenia bakterii do pochwy. 

Aplikacja: 

1. Otwórz opakowanie z żelem. 
2. Aplikuj żel na palce lub bezpośrednio w okolice wejścia do pochwy. Ilość żelu zależy od zaleceń producenta, zazwyczaj jest to porcja wielkości ziarna grochu. Niektóre produkty wyposażone są w specjalny aplikator, który ułatwia wprowadzenie żelu głębiej do pochwy.
3. Jeśli stosujesz kapturek lub diafragmę, nałóż żel plemnikobójczy również na ich powierzchnię. Upewnij się, że wybrany przez ciebie preparat może być używany z silikonową antykoncepcją barierową (powinien być na bazie wody).
4. Delikatnie rozprowadź żel wewnątrz pochwy, starając się pokryć jak największą powierzchnię śluzówki.  

Po aplikacji: Po użyciu żelu zaleca się chwilę odczekać, aby produkt mógł odpowiednio zadziałać. Przez ten czas unikaj wstawania lub intensywnego ruchu, aby zapobiec wypłynięciu preparatu. 

Pamiętaj, że żel plemnikobójczy nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Aby zapewnić pełną ochronę, zaleca się stosowanie dodatkowych metod, takich jak prezerwatywy.

Skuteczność żelu plemnikobójczego 

Wskaźnik Pearla dla żeli plemnikobójczych stosowanych samodzielnie zazwyczaj wynosi od 18 do 28. Oznacza to, że w ciągu roku od 18 do 28 na 100 kobiet używających tej metody doświadczy nieplanowanej ciąży. Skuteczność żelu może być zmniejszona z powodu nieprawidłowego stosowania, niewłaściwej ilości preparatu czy też aplikacji w nieodpowiednim czasie względem stosunku płciowego. 

Połączenie żelu plemnikobójczego z metodami barierowymi, takimi jak prezerwatywy, znacząco zwiększa skuteczność. Gdy żel plemnikobójczy jest używany razem z diafragmą, wskaźnik Pearla zazwyczaj wynosi od 6 do 12, z kolei przy połączeniu żelu plemnikobójczego z prezerwatywą męską zazwyczaj daje wynik 2 do 3. Takie działanie zwiększa ochronę nie tylko przed nieplanowaną ciążą, ale również (w przypadku prezerwatyw) zmniejsza ryzyko transmisji chorób przenoszonych drogą płciową. 

Bibliografia: 

1. Dębski R., Antykoncepcja – metody zapobiegania niepożądanej ciąży. Część I: Płodność, antykoncepcja, naturalne metody regulacji płodności, Ginekologia Polska 2007, 78, s. 594-600.  
2. Hatcher R. A., Vaginal barriers and spermicides. In: Contraceptive Technology, 21st ed. Ayer Company Publishers 2018. 
3. https://americanpregnancy.org/unplanned-pregnancy/birth-control-pills-patches-and-devices/spermicide [dostęp 02.01.2024].