Zespół Conna – przyczyny i objawy hiperaldosteronizmu. Hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny

Zespół Conna (inaczej hiperaldosteronizm) to choroba, która wiąże się z nadmiernym wytwarzaniem aldosteronu przez organizm. Jego nadmiar prowadzi do uszkodzenia serca, nadciśnienia tętniczego oraz niedokrwienia nerek.

Choroba Conna ujawnia się najczęściej między 20. a 50. rokiem życia, a jej głównym objawem jest nadciśnienie. Istnieją dwa rodzaje zespołu Conna – hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny.

Hiperaldosteronizm – przyczyny powstawania

Zespół Conna to choroba nadnerczy spowodowana nadmierną produkcją aldosteronu, hormonu wytwarzanego przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy. Jeśli chodzi o pierwotny hiperaldosteronizm, można wyróżnić następujące przyczyny jego pojawienia się:

• gruczolak nadnerczy,
• rak nadnerczy,
• przerost nadnerczy,
• czynniki genetyczne.

Rodzinne występowanie zespołu Conna związane jest z mutacją genową, której przyczyna nie została dotychczas poznana. Pierwszym sygnałem do niepokoju może być występowanie nadciśnienia tętniczego.

Z kolei w przypadku wtórnego hiperaldosteronizmu przyczyny leżą poza układem hormonalnym i wiążą się z marskością wątroby, odwodnieniem, niewydolnością serca. Do czynników ryzyka zaliczana jest także ciąża oraz zażywanie tabletek antykoncepcyjnych. Na zespół Conna narażone są osoby prowadzące mało aktywny, siedzący tryb życia, a także z nadwagą, których dieta bogata jest w sól.

Objawy zespołu Conna

Osoby cierpiące na zespół Conna mogą obserwować u siebie wiele objawów niespecyficznych, które nierzadko są błędnie diagnozowane. Z tego względu niezwykle istotna jest wizyta u specjalisty w celu dokonania dokładnej diagnozy. Hiperaldosteronizm może dawać następujące objawy:

• nadciśnienie tętnicze – zwiększony poziom aldosteronu prowadzi do nadmiernego gromadzenia wody w organizmie; często zdarza się, że nadciśnienie tętnicze występujące w chorobie Conna jest oporne na leczenie i bardzo wysokie,
• obrzęki,
• osłabienie mięśni,
• częstomocz,
• kurcze mięśni,
• zaburzenia rytmu serca,
• duże pragnienie,
• wzrost pH krwi.

Objawy te mogą występować w różnym natężeniu, jednak najbardziej charakterystyczne jest pojawienie się nadciśnienia tętniczego w młodym wieku. W przypadku hiperaldosteronizmu pierwotnego nadciśnienie może być zauważone już u dzieci lub nastolatków. Zarówno w hiperaldosteronizmie pierwotnym, jak i wtórnym występują podobne objawy, chociaż przyczyny są różne. Pacjent, który zauważy u siebie wyżej wymienione symptomy, powinien jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. W celu dokonania odpowiedniej diagnostyki chorego kieruje się do endokrynologa, a następnie zleca przeprowadzenie badań hormonalnych i biochemicznych. Często dodatkowo zlecane są badania USG, aby sprawdzić, czy na nadnerczach nie ma guzów lub innych zmian. Niestety zespół Conna może prowadzić do poważnych powikłań takich jak udar mózgu, nefropatia, torbiele nerek i ich niewydolność oraz zawał serca. Właśnie dlatego bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka oraz leczenie.

Leczenie zespołu Conna

Osoby cierpiące na hiperaldosteronizm otrzymują leki zmniejszające poziom aldosteronu i obniżające ciśnienie krwi. Ponadto bardzo ważne jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Osoby cierpiące na chorobę Conna powinny regularnie sprawdzać swoją wagę, ponieważ nagłe skoki masy ciała mogą być związane z odkładaniem się wody w organizmie. W przypadku osób, u których wykryty zostanie guz, konieczne jest usunięcie całego nadnercza lub laparoskopia. U około 30% chorych po usunięciu guza możliwe jest odstawienie leków i normalne funkcjonowanie. Jeśli jednak dojdzie do obustronnego przerostu nadnerczy, operacja nie jest możliwa, pozostaje wówczas leczenie farmakologiczne.

Osoby cierpiące na hiperaldosteronizm muszą przestrzegać zaleceń lekarza także w kwestii trybu życia i odpowiedniej diety. Zakazane są wszystkie produkty konserwowe, żółte sery, parówki, gotowe pasztety oraz sosy i produkty, które zawierają dużo soli (zamiast gotowych przypraw warto używać ziół). Spore znaczenie ma też ruch i aktywność fizyczna (minimum 30–60 minut aktywności, na przykład w formie spaceru lub jazdy na rowerze). Osoby z zespołem Conna nie powinny pić alkoholu ani palić papierosów, dobrze również by ograniczyły spożycie kawy, którą z powodzeniem można zastąpić czarną herbatą owocową.