Zespół lęku uogólnionego – czym jest, objawy i leczenie

Zespół lęku uogólnionego charakteryzuje się trwałym i nadmiernym zamartwianiem się. Osoby z tym zaburzeniem mogą ciągle martwić się o pieniądze, zdrowie, rodzinę, pracę lub inne, ważne dla nich sprawy. Chorym trudno jest kontrolować swoje lęki, zamartwiają się bardziej niż wydaje się to uzasadnione lub spodziewają się najgorszego, nawet jeśli nie ma wyraźnego powodu do niepokoju.

Co to jest zespół lęku uogólnionego?

Zespół lęku uogólnionego (ZLU) jest zaburzeniem psychicznym z grupy zaburzeń lękowych. Nazywany także zaburzeniem lękowym uogólnionym, w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 oznaczony jest kodem F41.1. Zaburzenie rozpoznaje się, gdy pacjent ma trudności z kontrolowaniem niepokoju przez co najmniej sześć miesięcy i są to lęki uporczywe i często nieuzasadnione. To odróżnia zespół lęku uogólnionego od normalnych zmartwień, które są specyficzne dla określonego stresora i trwają krócej.

Przyczyny zespołu lęku uogólnionego

Kobiety są dwukrotnie bardziej narażone na chorobę. Zaburzenie pojawia się stopniowo i może rozpocząć się w każdym wieku, chociaż ryzyko jest największe między dzieciństwem a wiekiem średnim. Chociaż dokładna przyczyna nie jest znana, istnieją dowody, że rolę odgrywają czynniki biologiczne, pochodzenie rodzinne i doświadczenia życiowe, zwłaszcza te stresujące.

Czasami sama myśl o przetrwaniu dnia wywołuje niepokój. Pacjenci z ZLU nie wiedzą, jak zatrzymać cykl zmartwień i czują, że są poza ich kontrolą, mimo że zwykle zdają sobie sprawę, że ich lęk jest bardziej intensywny niż wymaga tego sytuacja. Wszystkie zaburzenia lękowe mogą wiązać się z trudnością w tolerowaniu niepewności i dlatego wielu pacjentów próbuje usilnie zaplanować lub kontrolować różne sytuacje. Wiele osób uważa, że ​​zamartwianie się zapobiega złym rzeczom, więc są zdania, że rezygnacja ze zmartwień jest ryzykowna. Czasami chorzy mogą zmagać się z fizycznymi objawami, takimi jak bóle brzucha i głowy.

Kiedy poziom lęku jest łagodny lub umiarkowany, osoby z ZLU mogą funkcjonować społecznie, prowadzić pełne i znaczące życie oraz podejmować pracę zawodową. Niektórzy jednak mogą mieć trudności z wykonywaniem najprostszych codziennych czynności, gdy ich niepokój jest silny.

Zespół lęku uogólnionego – objawy

Objawy zespołu lęku uogólnionego mogą się różnić w zależności od osoby. Typowe objawy to:

• ciągłe zamartwianie się lub niepokój nieproporcjonalnie do przyczyny;
• nadmierne planowanie i wymyślanie rozwiązań dla wszystkich możliwych najgorszych możliwych złych zdarzeń;
• postrzeganie różnych sytuacji i wydarzeń jako groźnych, nawet jeśli tak nie jest;
• trudność w radzeniu sobie z niepewnością;
• niezdecydowanie i strach przed podjęciem złej decyzji;
• niezdolność do odłożenia na bok lub porzucenia zmartwień;
• niezdolność do rozluźnienia się, niepokój;
• trudności z koncentracją.

Objawy somatyczne zespołu lęku uogólnionego mogą obejmować:

• zmęczenie;
• problemy ze snem;
• napięcie lub bóle mięśni;
• drżenie;
• nerwowość;
• nudności, biegunkę lub zespół jelita drażliwego;
• drażliwość.

Może się zdarzyć, że zmartwienia nie pochłaniają chorego całkowicie, ale nadal odczuwa niepokój, nawet jeśli nie ma wyraźnego powodu. Na przykład chory może odczuwać intensywne zmartwienie o swoje bezpieczeństwo lub bezpieczeństwo swoich bliskich lub mieć ogólne poczucie, że zaraz wydarzy się coś złego. Niepokój, zmartwienie lub objawy fizyczne powodują znaczne zaburzenia w życiu społecznym, zawodowym lub w innych dziedzinach życia.

Objawy zespołu lęku uogólnionego u dzieci i młodzieży

Dzieci i młodzież mogą mieć podobne objawy jak dorośli, ale mogą też mieć nadmierne lęki związane z:

• publicznym przemawianiem w szkole, odpytywaniem;
• bezpieczeństwem członków rodziny;
• punktualnością;
• ocenami;
• aprobatą rówieśników.

Dziecko lub nastolatek z ZLU może:

• dopasowywać się na siłę do rówieśników;
• być perfekcjonistą;
• spędzać zbyt dużo czasu na odrabianiu lekcji;
• być niepewny siebie;
• ciągle dążyć do aprobaty;
• wymagać ciągłych zachęt ze strony rodziny lub nauczycieli;
• mieć częste bóle brzucha lub inne dolegliwości fizyczne;
• unikać chodzenia do szkoły lub sytuacji towarzyskich.

Jakie są sposoby leczenia zespołu lęku uogólnionego?

Po zdiagnozowaniu lęku należy omówić z lekarzem opcje leczenia. W przypadku niektórych osób leczenie nie jest konieczne. Zmiany stylu życia mogą wystarczyć, aby poradzić sobie z objawami. Jednak w umiarkowanych lub ciężkich przypadkach leczenie może pomóc przezwyciężyć objawy i prowadzić łatwiejsze codzienne życie. Leczenie ZLU dzieli się na dwa typy: pomoc psychoterapeuty i pomoc farmakologiczną. Spotkanie z terapeutą lub psychologiem może pomóc w nauce strategii radzenia sobie z lękiem, gdy się pojawi.

Zwykle stosowane w leczeniu lęku leki obejmują środki przeciwdepresyjne i uspokajające. Działają na rzecz zrównoważenia chemii mózgu, zapobiegania epizodom lęku i najpoważniejszych objawów zaburzenia.

Domowe sposoby na niepokój

Zmiany stylu życia mogą być skutecznym sposobem na ponowne przełamanie stresu i niepokoju, jednak w ciężkich przypadkach nie zastąpią kontaktu ze specjalistą. Większość naturalnych „remediów” polega na dbaniu o swój organizm i wyrobieniu zdrowych nawyków.

Typowe domowe sposoby na lęk:

• wysypianie się;
• medytacja;
• pozostanie aktywnym fizycznie i ćwiczenia;
• zdrowa dieta;
• unikanie alkoholu;
• unikanie kofeiny;
• rzucenie palenia papierosów.

Zespół lęku uogólnionego a depresja

Osoby z zaburzeniami lękowymi mogą również chorować na depresję. Chociaż lęk i depresja mogą pojawiać się osobno, ich współwystępowanie nie jest niczym niezwykłym. Lęk może być objawem depresji. Podobnie – nasilenie objawów depresji może być wywołane zaburzeniem lękowym. Oba te schorzenia można leczyć za pomocą wielu takich samych metod: psychoterapii, leków i zmiany stylu życia.

Źródła:

1. DeMartini, J; Patel, G; Fancher, TL (2 April 2019). „Generalized Anxiety Disorder”. Annals of Internal Medicine. 170(7);
2. Schacter, Daniel L.; Gilbert, Daniel T.; Wegner, Daniel M. (2011). „Generalized Anxiety Disorders”. Psychology(2nd ed.). New York: Worth, Incorporated. pp. 559–560;
3. Morissette SB, Tull MT, Gulliver SB, Kamholz BW, Zimering RT (March 2007). „Anxiety, anxiety disorders, tobacco use, and nicotine: a critical review of interrelationships”. Psychological Bulletin. 133(2): 245–72;
4. Boschloo, L (2014). „The impact of lifestyle factors on the 2-year course of depressive and/or anxiety disorders”. Journal of Affective Disorders. 159: 73–9.