Zespół Sweeta – objawy alarmowe na skórze. Jak leczyć?

Zespół Sweeta to bardzo rzadko obserwowana choroba skóry, czyli dermatoza, będąca przede wszystkim objawem wtórnym do innej patologii toczącej się w organizmie. W przebiegu wielu chorób, w tym przede wszystkim schorzeń przewodu pokarmowego czy chorób nowotworowych, można spotkać się z objawami skórnymi, które współistnieją z objawami choroby zasadniczej. Jedną z takich dermatoz jest właśnie zespół Sweeta określany również mianem ostrej gorączkowej dermatozy neutrofilowej.

Co to jest zespół sweeta i jakie są jego przyczyny?

Zespół Sweeta występuje rzadko, jednak dokładna wartość częstości występowania choroby ze względu na niską jej rozpoznawalność nie jest znana. Zdecydowanie rzadko obserwowany jest u dzieci, częściej występuje u dorosłych. Wyklucza się genetyczne tło występowania tej patologii skórnej, jednak zdecydowanie więcej przypadków odnotowano u kobiet. Można więc uznać płeć jako jeden z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zespołu Sweeta. Nie wykazano również rodzinnych tendencji do powstania danej dermatozy.

U podłoża zmian skórnych w zespole Sweeta leży istotny wzrost poziomu leukocytów, czyli białych krwinek. Dotyczy to przede wszystkim neutrofilii, czyli jednego z typów leukocytów. To właśnie one są później wykrywalne w badaniach histopatologicznych wycinków zmian skórnych. Tak istotny wzrost neutrofilii współistnieje najczęściej z infekcjami bakteryjnymi czy ostrymi stanami hematologicznymi takimi jak białaczki czy szpiczak mnogi.  

Ostra neutrofilowa dermatoza opisywana jest również u chorych z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit. Należy też pamiętać, że niektóre leki również mogą przyczynić się do wystąpienia danej dermatozy. Zalicza się tu przede wszystkim czynniki stymulujące wzrost kolonii granulocytów (G-CSF) stosowane w tzw. neutropenii, czyli skrajnie niskim poziomie neutrofilii w przebiegu choroby bądź leczenia (np. chemioterapia) pacjenta z aktywnym procesem nowotworowym.

Zespół Sweeta – objawy

Rozpoznanie jakiejkolwiek dermatozy wymaga szerokiej diagnostyki różnicowej, wywiadu z chorym czy wykonania dodatkowych badań. Na obraz kliniczny zespołu Sweeta składają się przede wszystkim zmiany skórne, które pojawiają się na około 2 tygodnie  po wystąpieniu u pacjenta objawów wynikających z choroby zasadniczej.  

Pacjent może podawać więc w wywiadzie np. gorączkę, biegunkę, kaszel, bóle mięśni i stawów czy inne objawy ostrej infekcji. Wykwity skórne w zespole Sweeta to przede wszystkim rozlane rumienie, grudki czy pęcherze. Bardzo łatwo pomylić dane zmiany np. z rumieniem wielopostaciowym, dlatego dopiero dodatkowe badania i szczegółowy wywiad pozwalają na wysunięcie prawidłowej diagnozy. Zmiany obejmują najczęściej okolice twarzy oraz kończyn górnych. Mogą lokalizować się również na stopach. Niejednokrotnie neutrofilowa dermatoza może imitować rozległe zapalenie tkanek miękkich kończyn jednocześnie powodując dolegliwości bólowe ze względu na nadmierną tkliwość zajętych okolic.

Diagnostyka zespołu Sweeta

Jak sama nazwa choroby wskazuje, zespół Sweeta jest dermatozą neutrofilową, dlatego badaniem laboratoryjnym z wyboru w przypadku wystąpienia niepokojących zmian skórnych jest morfologia krwi z rozmazem. W tym podstawowym badaniu obserwuje się istotny wzrost wartości białych krwinek, a przede wszystkim neutrofilii. Neutrofile to najliczniejsza grupa leukocytów odpowiadająca za odpowiedź immunologiczną w organizmie. Dlatego też przy ostrych infekcjach bakteryjnych wysoki poziom leukocytów ze znacznym odsetkiem neutrofilii istotnie koreluje z podłożem zespołu Sweeta.  

Ten sam mechanizm obserwuje się przy podawaniu pacjentowi leków stymulujących wzrost leukocytów czy w przebiegu niektórych chorób hematologicznych. Jednak sama morfologia krwi wraz ze współistniejącymi zmianami skórnymi pozwala wysunąć podejrzenie zespołu Sweeta. Ostateczne rozpoznanie i potwierdzenie dermatozy neutrofilowej uzyskuje sie po pobraniu wycinków do badania histopatologicznego.

Zespół Sweeta – czy można go leczyć?

Ze względu na fakt, że w zespole Sweeta zmiany są wtórne do choroby zasadniczej, konieczne jest włączenie leczenia przyczynowego. Jeśli stan chorego czy etap leczenia właściwego stanu chorobowego na to pozwala, można zastosować ogólnoustrojowo i ewentualnie miejscowo glikokortykosteroidy. To, czy uda się uzyskać całkowitą remisję objawów skórnych, jest zależne od tego, czy podłożem jest choroba nowotworowa, infekcja czy np. nieswoista choroba zapalna jelit. W przypadku wyleczenia chorego, objawy skórne ustępują samoistnie. 

Źródło: 

1. Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski, „ Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową” , Wydanie I, PZWL, Warszawa 2010