Ziarnina – leczenie, występowanie oraz powikłania gojenia poprzez ziarninowanie

Ziarnina pojawia się, gdy rana z różnych przyczyn nie jest w stanie się goić poprzez rychłozrost. Dochodzi wówczas do powstania ziarniny. Proces ziarninowania rany jest długotrwały, dotyczy zwykle ran zakażonych lub nieodpowiednio zaopatrzonych.

Ziarnina pojawia się często w wyniku kolczykowania, w ranach operacyjnych, po porodach. Właściwa pielęgnacja polegająca na utrzymywaniu rany w czystości oraz zakładaniu wilgotnych opatrunków może przyspieszyć proces ziarninowania rany.

Ziarnina – co to jest?

Ziarnina to tworząca się w dnie rany otwartej tkanka złożona z pączkujących naczyń krwionośnych, fibroblastów oraz kolagenu.

Jednym z procesów gojenia się rany (gojenie wtórne) jest ziarninowanie rany. Polega ono na tworzeniu się w miejscu uszkodzenia tkanki, zwanej ziarniną.

Ziarnina zapalna pojawia się:

• w ranach powstałych w wyniku urazów,
• w ranach powstałych w wyniku zakażeń,
• w ranach powstałych w wyniku oparzeń,
• podczas gojenia się rany niezszytej, często zabrudzonej i zakażonej,
• w przypadku zaniechania wcześniejszego opracowania rany,
• po zabiegach piercingu.

Proces ziarninowania trwa dłużej niż gojenie się rany przez rychłozrost i częściej może dochodzić do komplikacji.

Niektóre stany oraz obszary ciała mają większe predyspozycje do powstania ziarninującej rany, szczególnie te, które nie są bezpośrednio dostępne do zaopatrzenia.

Ziarnina w uchu

Ziarnina w uchu powstaje w wyniku przewlekłego stanu zapalnego lub w konsekwencji zabiegów kosmetycznych, przeprowadzanych na małżowinie usznej – kolczykowania. Ze względu na umiejscowienie w uchu, które jest dobrze ukrwione, ziarnina ma większą tendencję do krwawienia. Ziarnina w uchu środkowym musi zostać usunięta chirurgicznie, może doprowadzić do powstania polipów.

Ziarninowanie rany pooperacyjnej

Zdarza się, że rany pooperacyjne pozostawia się otwarte, by goiły się poprzez ziarninowanie. Taki manewr przeprowadza się, gdy występuje duże narażenie na zakażenie rany lub gdy rana jest bardzo obszerna.

Ziarnina zęba

W przypadku ziarniny po wyrwaniu zęba nie należy się niepokoić, bowiem zębodół goi się typowo poprzez ziarninowanie. W razie niepokojących objawów, takich jak pojawienie się ropy, należy zgłosić się do lekarza.

Ziarnina pochwy

Krocze to kolejne miejsce, w którym dość często pojawia się trudno gojąca się ziarnina. Po porodzie, w wyniku pęknięcia krocza, może dojść do utrudnionego gojenia się ran, które może wskazywać na konieczność operacji chirurgicznej. Ziarnina w pochwie może pojawić się również po operacjach ginekologicznych.

Ziarnina a piercing

Po kolczykowaniu części ciała, takich jak ucho, pępek, nos oraz brwi, może dojść do powstania ziarniny. Pojawia się ona zwykle w wyniku zakażenia świeżej rany lub jej podrażnienia. Ziarnina po przekłuciu nosa może powodować nasilone krwawienia.

Gojenie przez ziarninowanie – ile trwa?

Gojenie rany przez ziarninowanie wymaga odpowiedniej pielęgnacji oraz częstej wymiany opatrunków – około 1–2 razy dziennie. Ziarninowanie rany pooperacyjnej leczy się poprzez odkażanie rany oraz (w niektórych przypadkach) miejscowe podawanie antybiotyków.

W przypadku zaobserwowania ziarniny korzystne jest zastosowanie, jeśli to możliwe ze względu na lokalizację, wilgotnej terapii ran. Zalecane są wilgotne okłady z jałowych gazików oraz opatrunków hydrożelowych, co przyspieszy gojenie się rany i zapewni jej odpowiednie nawilżenie.

Do przyspieszenia gojenia ran przez ziarninowanie powstałych w wyniku piercingu zwykle wystarczy przemywanie miejsca środkami odkażającymi. W przypadku komplikacji może być jednak konieczna konsultacja lekarska.

Czy ziarnina jest niebezpieczna?

Właściwie pielęgnowana rana gojąca się przez ziarninowanie nie prowadzi do poważnych powikłań, choć może pozostawić nieestetyczne ślady.

W wyniku zakończenia długotrwałego procesu ziarninowania zwykle w miejscu uszkodzenia pojawia się duża blizna przerostowa. Powstała blizna może mieć nierówną powierzchnię, być twarda, zaczerwieniona. Do jej likwidacji mogą być konieczne specjalistyczne preparaty lub zabieg chirurgiczny czy też laserowy.

Dodatkowo tkanka ziarninowa jest delikatna i może krwawić. Gojenie przez ziarninowanie częściej doprowadza do wtórnego nadkażenia rany, dlatego trzeba szczególnie dbać o jej prawidłową higienę.