Zwyrodnienie stawu biodrowego – czym się objawia i jakie są metody spowolnienia jego postępu?

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego to przewlekłe i postępujące schorzenie, prowadzące do zaburzenia motoryki chodu i chronicznych dolegliwości bólowych. Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe biodra to jedna z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności ruchowej i endoprotezoplastyki stawu.

Ze względu na postępujący charakter choroby nie można mówić o jej wyleczeniu. Leczenie zwyrodnienia stawu biodrowego to wymagający i długotrwały proces, mający na celu spowolnienie procesów degeneracyjnych. W tym celu znaczącą rolę odgrywają m.in. ćwiczenia na zwyrodnienie stawu biodrowego, leki i zabiegi chirurgiczne.

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego to przewlekłe i postępujące schorzenie, o niejednoznacznej etiologii, charakteryzujące się nadmiernym i przedwczesnym zużyciem powierzchni stawowych i procesami kościotworzenia. Chorobę zwyrodnieniową cechuje progresja zmian patologicznych w obrębie chrząstki stawowej, która pod wpływem czynników biologicznych i mechanicznych destabilizuje równowagę własnych procesów degradacji i syntezy i zaburza korelacje z pozostałymi elementami stawowymi. Objawy zwyrodnienia stawu biodrowego, jak dolegliwości bólowe czy trudności w chodzeniu, wywołane są przez morfologiczne i biomechaniczne zmiany na poziomie komórkowym struktur chrząstki. Zmiany te prowadzą do jej rozmiękania, włóknienia, owrzodzeń, ubytków masy, stwardnienia, a ostatecznie zagęszczenia i nadprodukcji strukturalnej, osteofitów i torbieli ingerujących w pracę struktur tkanek stawowych.

Przyczyny zwyrodnienia stawu biodrowego

Mimo że choroba zwyrodnieniowa ma niejasną etiologię, szacuje się, że istotą procesu są przeciążenia stref największego obciążenia stawu lub zaburzenia ukrwienia proksymalnych części stawu, w szczególności głowy kości udowej. Zmianom zwyrodnieniowym stawu biodrowego sprzyjają również uwarunkowania genetyczne i środowiskowe. Z kolei czynnikami predysponującymi do powstania choroby są m.in. wady rozwojowe (np. dysplazja stawu biodrowego czy choroba Perthesa), wady postawy (np. skolioza, koślawość kolan), skrócenie kończyny dolnej, otyłość, przeciążenia fizyczne i urazy.

Zwyrodnienie stawu biodrowego – objawy

Efektem zmian zwyrodnieniowych jest ogólna deformacja struktur stawu, osłabienie jego tkanek i upośledzenie funkcji motorycznych i amortyzacyjnych. Na obraz choroby składają się charakterystyczne symptomy, m.in.:

• objawy bólowe zwyrodnienia stawu biodrowego nasilające się przy aktywności; w zaawansowanym stopniu ból nie ustępuje również w spoczynku i w nocy, odczuwany jest w pachwinach i w okolicy krętarza większego, promieniuje do kolana;
• poranna sztywność oraz sztywność po bezruchu, które sprzyjają rozwijaniu się zmian stawowych nasilających objawy, tzw. efekt zamkniętego koła;
• ograniczenie ruchomości stawu biodrowego, szczególnie rotacji wewnętrznej i odwodzenia;
• obrzęk stawu;
• zaniki mięśniowe, głównie mięśni uda i podudzia;
• dodatni objaw Trendelenburga, czyli niewydolność mięśni pośladkowych i opadanie miednicy po przeciwnej stronie w trakcie stania lub chodu;
• pozorne skrócenie kończyny dolnej;
• upośledzenie chodu, asymetryczny chód, utykanie;
• trudności w codziennych czynnościach wymagających schylania, kucania czy skłonów.

Zwyrodnienie stawu biodrowego – leczenie

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego ma na celu spowolnienie procesu degeneracji chrząstki i pozostałych zmian strukturalnych oraz utrzymanie funkcjonalności motorycznej stawu i całej kończyny dolnej. W procesie usprawniania wykorzystuje się:

• leki na zwyrodnienie stawu biodrowego w formie doustnych preparatów oraz miejscowych maści i zastrzyków;
• ćwiczenia na zwyrodnienie stawu biodrowego, czyli gimnastykę ruchową;
• fizjoterapię, w tym m.in. zabiegi fizykoterapeutyczne, np. magnetoterapię, elektroterapię i laseroterapię; zaopatrzenie ortopedyczne, np. ortezy wspierające mechanikę stawu, wkładki profilowane do butów korygujące ustawienie osi kończyny;
• leczenie naturalne zwyrodnienia stawu biodrowego, w tym dietę, ziołolecznictwo i domowe sposoby łagodzenia dolegliwości bólowych i obrzęków;
• operacje chirurgiczne, np. endoprotezoplastykę, tzw. sztuczny staw totalny lub częściowy.

Jak leczyć zwyrodnienie stawu biodrowego? Rehabilitacja

W zaawansowanym stopniu choroby rehabilitacja ruchowa przygotowuje struktury stawu biodrowego do ewentualnego zabiegu chirurgicznego, rozciągając je i wzmacniając. Istotna jest również edukacja pacjenta co do postępowania pooperacyjnego w domu. Chora osoba nabywa wiedzy na temat prawidłowego korzystania z kul łokciowych czy lasek, modyfikacji stylu życia, diety na zmiany zwyrodnieniowe bogatej w wapń, kolagen i witaminy, bezpiecznego i sprawnego funkcjonowania.